Najważniejsze oznaczenia, które należy stosować w przypadku niebezpiecznych substancji chemicznych

Obecnie w handlu, transporcie, przemyśle i rzemiośle stosuje się tysiące substancji chemicznych. Te substancje chemiczne mogą stanowić zagrożenie dla środowiska i ludzi. Właściwe oznakowanie pozwala użytkownikom być świadomym i podejmować odpowiednie kroki w celu ich ograniczenia. Ma to kluczowe znaczenie dla stworzenia bezpiecznego środowiska pracy i życia.

Rozporządzenie CLP - podstawa prawna UE

Etykietowanie niebezpiecznych substancji chemicznych ma sens tylko wtedy, gdy jest powszechnie zrozumiałe, ujednolicone i spójne. Od lat trwają międzynarodowe wysiłki na rzecz stworzenia uniwersalnego systemu ostrzegania i informowania o zagrożeniach.

Najbardziej znaczącą inicjatywą w tym zakresie było opracowanie przez ONZ Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania. Obecnie jest on stosowany w ponad 60 krajach, a w 2009 r. został przyjęty także przez Unię Europejską. Rozporządzenie CLP, które jest obecnie obowiązującym standardem w całej Wspólnocie, zastąpiło etykiety, które wcześniej były stosowane do oznaczania substancji niebezpiecznych.

CLP to skrót od słów "Classification, Labelling, and Packaging" (klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie). Rozporządzenie to określa, w jaki sposób substancje chemiczne i ich kombinacje powinny być klasyfikowane, oznakowane i pakowane. Dokument ten zawiera m.in. klasyfikacje i kategorie zagrożeń, a także wytyczne dotyczące tworzenia etykiet produktów i umieszczania ich na opakowaniach substancji chemicznych lub ich mieszanin.

Rozporządzenie CLP reguluje alternatywne nazwy chemiczne w celu ochrony własności intelektualnej i obsługi list substancji znajdujących się na rynku.

Klasyfikacja niebezpiecznych substancji chemicznych

Spójna kategoryzacja jest kluczowym czynnikiem decydującym o sukcesie i skuteczności systemu GHS. Dla jasności, istnieją trzy rodzaje klas zagrożeń, które mogą być tworzone przez substancje chemiczne i ich kombinacje. Są to:

• Zagrożenia fizyczne
• Zagrożenia dla zdrowia
• Zagrożenia dla środowiska.

Etykiety niebezpiecznych substancji chemicznych muszą wyraźnie określać klasę zagrożenia. Substancje te mogą obejmować materiały wybuchowe, gazy łatwopalne, substancje lub mieszaniny samoreaktywne, a także substancje żrące, które mogą być stosowane do obróbki metali.

Do kategorii zagrożenia dla zdrowia zalicza się toksyczność ostrą, rdzę na skórze, podrażnienia i mutagenność komórek rozrodczych. Osobną klasą ryzyka jest rakotwórczość produktów.

Rozporządzenie CLP identyfikuje również substancje chemiczne, które mogą stanowić zagrożenie dla środowiska wodnego lub warstwy ozonowej.

Więcej na temat etykiety substancji niebezoiecznych przeczytasz na http://doradztwochemiczne.pl/a,dzvx

Zasady etykietowania

Producent, importer lub dystrybutor musi oznakować substancje niebezpieczne zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zanim produkt zostanie wprowadzony do obiegu, musi mieć etykietę informującą o zagrożeniach. Dotyczy to zarówno materiałów zaklasyfikowanych do GHS, jak i ich mieszanin.

Etykieta informująca o zagrożeniach dla niebezpiecznych substancji chemicznych musi być wyraźnie czytelna. Elementy etykiety muszą być wyraźnie widoczne z tła. Ich wielkość i odstępy powinny umożliwiać łatwe odczytanie.

Etykieta musi być napisana w języku urzędowym każdego kraju, w którym ma być sprzedawana.

Rozporządzenie CLP określa również informacje, które muszą być zawarte na etykiecie. Obejmują one informacje o zagrożeniach stwarzanych przez substancję chemiczną, dane dostawcy, ilość produktu oraz wszelkie inne dodatkowe informacje.

Jak przekazywać informacje o etykietach substancji niebezpiecznych?

W Zunifikowanym Systemie Klasyfikacji Zagrożeń określono również sposób przekazywania informacji. Należą do nich:

• Piktogramy zagrożeń lub graficzne znaki ostrzegawcze
• Słowa sygnalizacyjne to krótkie zwroty określające poziom zagrożenia.
• Zwroty wskazujące środki ostrożności i zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia

W ramach systemu CLP/GHS stworzono dziewięć piktogramów w formie obróconych rombów o czerwonych obwódkach. Każda etykieta ma czytelny symbol, który przyciąga uwagę i zwiększa czytelność etykiety. Jasny, jednowyrazowy slogan wzmacnia ten efekt. Może to być "niebezpieczeństwo" (w zależności od poziomu ryzyka) lub "uwaga".

Na etykietach niebezpiecznych substancji chemicznych znajdują się również dwa rodzaje zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia i zwrotów wskazujących środki ostrożności. Pierwszy z nich to zwrot H, który opisuje charakter i stopień zagrożenia i jest zapisywany w postaci skróconego czteromiejscowego kodu. Na przykład kod H252 zawiera informację: "substancja w dużych ilościach ulega samonagrzewaniu; może ulec zapłonowi".

Zwroty P to zalecane środki ostrożności mające na celu zmniejszenie ryzyka związanego z produktami. W przepisach podano również kody czteromiejscowe dotyczące zapobiegania, reagowania, przechowywania i usuwania niebezpiecznych substancji chemicznych.

Wymóg prawny dotyczący etykiety zawierającej wszystkie powyższe elementy jest taki, że musi ona być w stanie spełnić swoją funkcję ostrzegawczą. Pomaga to zmniejszyć ryzyko klęsk żywiołowych i wypadków. Prawidłowe oznakowanie substancji niebezpiecznych leży w interesie wszystkich!